Hoe praat ons Afrikaans


Hallo almal ek het lank oor die stuk wat ek vandag skryf gedink …. Afrikaans. Tog so ‘n “touchie” onderwerp.

Nou ja, ek is allermins die persoon wat wil preek oor ons taal of wil kerm oor hoe diè een en daai een dit wil vertrap en hoe diè een en daai een dit wil uitsny en ek weet nie wat nog als nie. Ek wil eintlik net bietjie oor ‘n paar interessante taal dinge skryf of sal ek sê kommentaar lewer. Soos idiome.

Luister bietjie volgende keer as jy in ‘n gesleskap sit of jy nog mense hoor wat idiome gebruik? Nie dat dit my pla nie, maar as ek eerlik moet wees,  ek het regtig eers weer bewus geword van ons Afrikaanse idiome die laaste paar jaar soos Wilmari graad na graad idiome moes leer in Afrikaans.

Nou kom ek deel ‘n paar idiome met julle wat ek dink nie so voor die hand liggend is nie en wat ook nie idiome is wat ek ken nie, dalk doen julle.

 
Wie A sê, moet ook B sê.
Wie met 'n ding begin het, moet daarmee aanhou.

Dit kom nie daarop aan nie.
Dit maak nie saak nie.

Dit sit my in die bed.
Dit begryp ek nie.

Hy het die saak ter berge gebring
Hy het die saak opgehaal

Hy steek vir almal blad
Hy groet almal met die hand

Dit is botter by die vis
Kontant betaal
 
Die berg het 'n muis gebaar
Dit waarna iemand so gretig uitgesien het, het toe op niks uitgeloop nie.

Sy kerk is uit.
Dit is klaarpraat met hom.

'n Koei kan moontlik 'n haas vang.
'n Mens kan nooit seker wees nie.
 
Hy het van Koerland se vleis geëet
Hy is baie lui.
..........................

Dan iets heel anders, 'n Wilde Woordeboek in Afrikaans.

Ek lees myself vas aan ‘'n stuk wat 'n ene Johanna van Eeden op 10 Februarie verlede jaar geskryf en geplaas het op ‘'n blog genaamd Bamboes.
Dit gaan daaroor dat mevrou Joey Basson, die vakhoof van Afrikaans van die Hoërskool Richardsbaai in 1993 met 'n projek begin het om kinders aan te moedig om nuwe Afrikaanse woorde te skep. Dit was so suksesvol dat hulle dit in 1997 in 'n Wilde Woordeboek opgeneem het.

Het ek nou die woorde geniet?  Soveel so dat ek ‘n paar met julle wil deel.

“to throw a tantrum” :          vloermoer (een wat ek seker is julle ken)
“raves”:          raaswals, ‘n zombidans, ‘n maltrap, ‘n kopspin of ‘n hottentotsgoddans.
“longdrop”:   die plonsput, die dieptroon, die gemakgat of die plaaspardoems
“spare ribs”: evabeentjies, vleiskitaartjies of otgenot
“stapler” :      draadjiedrukker of papiervampier.

Hierdie woordeboek het wragies waar woorde wat my verras het met  raakvat-beskrywings.

So volgende keer as jy iemand wil opbeur oorweeg dit om vir hulle ‘n Wilde Woordeboek-boodskap wat byvoorbeeld iets soos die volgende lui stuur: (soos gekry op bamboes)
Is jy in ‘n perdebui (bad mood) omdat iemand besig is om jou handvatsels glad te vat (jou rond te shunt)? Jy is mos nie ‘n sponskind (softy) nie jy met daardie natuurlike noedelhare (spiral perm). Of word jy nou ‘n tannetjie hekel (oulady). Onthou jy nog hoe jy druktyd (sweet sixteen) beleef het? Miskien moet jy maar ‘n ou loslooitjie (affair) aanknoop om jouself op te beur. Nooit gedink my blindederm sal lank genoeg wees (ek sal die guts hê) om dit voor te stel nie, né? Wat van daardie oulike moerjoggie (appy)? Of verkies jy eerder ‘n fundivakie (nerd)? Wie se sjokoladepoppie (sweetie) wil jy wees? Spin jy jou driewiel (gooi ‘n tantrum) omdat jy vanoggend weer besef het jou vriend is ‘n onrehabiliteerbare skouervlieg (back seat driver)? Dit sal my ook ystervarke laat vang (‘n gasket laat blaas) as iemand heeltyd soos ‘n koopsebliefie (rep) sy stembande om my ore rek (nag). Hy het seker maar vanoggend weer ‘n effense bewerlewertjie (hangover) ná gisteraand se gekuier oor die polisiekoffie (halfjackie). Komaan, klim uit die streskas (unwind). As hy weer iets sê oor jou bestuursvernuf en jy trek holrug (kry creeps), sê vir hom hy soek vir gips en steke (watch it)! Gaan huis toe, groet die bure se brommerboel (brandsiek brak) en tooi jouself in jou mooiste saterdrag (informele klere) vir daai mog dit trof (blind date). As dit ‘n petofferige (flashy) ou is wat met ‘n sardyntrein (taxi) voor die deur stop, sê vir hom jy is poegemoeg (lights out) en wil liewer vanaand alleen wees. Slaan ‘n vleismolessie (stew) aanmekaar, haal die jeugdeeg (make-up) van jou gesig af en snik jou sorge weg in ‘n bloplappie (tissue). Hou sommer môre ‘n vakbondvastrap (toi-toi) voor jou werkplek en vra vir ‘n verhoging om te betaal vir die hysbakkies (face lift) waarvan jy droom. Jip-jip? (okay?).

Oulik nè?
Dankie Johanna van Eeden ek het dit vreeslik geniet.

Hier is die link na die artikel op bamboes vir die wat dalk die artikel self wil lees.

http://bamboes.wordpress.com/page/2/
Groetnis tot volgende keer!

Opmerkings

Plaas 'n opmerking

Gewilde plasings van hierdie blog

Brief aan Pa

Liewe Pappa Ek het hierdie hele naweek aan jou gedink en so gewens ek kon die foon optel en met jou praat of vir jou SMS. (Ek dink jy sou nogal BBM of Whatsup gelike het.) Ek het gelê en top oor of ek vir jou 'n brief moet skryf of nie en toe besluit ek om jou begrafnis blaadjie uit te haal en die briefie wat ek daarin vir jou geskryf het op my blog te sit. Ek weet Oom Jan se dood en begrafnis van Vrydag maak sekerlik my verlange erger of dalk is dit bietjie jaloesie want nou is hy mos by pa en kan julle op "catch". Ek dink aan almal op die begrafnis wat ek lank laas gesien het en ek soms wens ek kan meer sien..... dis familie en jy weet ma se familie is 'n anderste klomp. Hoe sal ek sê : Sout van die aarde en mense wat kan saam staan as dit moet, dis soos 'n “pack of wolves” wat hulle terrein afmerk en beskerm, maar kyk as daar honger is, sal hulle nie skroom om mekaar te eet nie, oooeee nee tog dit klink nie reg nie, ek kan nou net imagine hoe pa lag v...
Lees meer

'n Bucket List

Nou lê ek vanoggend van 3 uur af en dink wat sal 'n mens nou 'n "bucket list" in Afrikaans noem. Wel die naaste wat ek kan dink is "emmer lys." So staan ek toe maar op en kom google dit en ja wragies lyk vir my dit is wat die meeste afrikaanse mense dit noem 'n emmer lysie. Maar ek hou meer van "bucket list" so ek gaan praat van 'n "bucket list". Het julle al daaraan gedink? Nie aan die afrikaanse woord nie, maar aan 'n "bucket list" ? Miskien is dit nie iets wat almal aan dink nie of was die term nie alom bekend nie, maar nadat die fliek "The bucket list" met Morgan Freeman en Jack Nickolson uitgekom het was daar maar min mense wat nie geweet het wat 'n bucket list is nie. Nou ja, vir die wat dalk nie weet nie, ek twyfel of daar is, maar ek wil dit anyway neerpen, dit is 'n lys van aktiwiteite wat jy wil doen voor jy die emmer skop, m.a.w  voor jy doodgaan. Laat ek nou vir julle goeie advi...
Lees meer

Ek stel myself voor

Ek wil  net dankie sê dat jy gekliek het tot hier. Aangename kennis, ek is Wilhelmina Magdalena van der Walt.  Dit is bietjie formeel en dis regtig nie my doel met die blad nie. Dis nie dat ek regtig skaam kry vir my naam nie, of dalk is dit, maar vriende en familie noem my sommer Wilma of Willa, Willies of soos die familie aan my ma se kant Mienkie. Vir die blog bly ons sommer by Wilma. Dit is vir my 'n lekker en 'n eer om vandag dan nou my eerste post te maak. Kom ek val sommer met die deur in die huis. Wees gewaasrsku, hierdie blog mag letterkundiges na hulle asems laat snak want 'n taalkundige is ek nie en ek hou daarvan om dinge te sê soos ek dit sien of beleef of wat ook al.   So nou wonder julle hoekom ek wat Wilma is nou my eie "spoeg" blog begin het?   Dis nou nie dat ek 'n huisvroutjie by die huis is met niks om te doen nie. (Nou insinueer ek ook nie dat alle huisvrouens niks het om te doen nie,...
Lees meer